အမ္ေအေဒၚအုန္း (၁၉၁၃ - ၂၀၀၃)

မႏၲေလးတကၠသိုလ္ ပါဠိပါေမာကၡျဖစ္သည္။ မႏၲေလးဇာတိျဖစ္သည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ မဟာဝိဇၨာဘဲြ႔ကို ပါဠိဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။
ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ႏွင့္ မႏၲေလးတကၠသိုလ္တို႔တြင္ အမႈထမ္း၍ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္
အျငိမ္းစား ယူခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသားသပိတ္ အမ်ဳိးသမီး
ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္ေခတ္တြင္ အာရွလူငယ္ အစည္းအ႐ံုးဌာနခ်ဳပ္
အမ်ဳိးသမီးဌာန ဥကၠ႒၊ စစ္ျပီးစ အထက္ျမန္မာျပည္ ဖဆပလအဖဲြ႔၊ အမ်ဳိးသမီးဌာန
ဥကၠ႒တာဝန္မ်ား ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ကုလသမဂၢ
အမ်ဳိးသမီးအခြင့္အေရး ညီလာခံသို႕ တက္ခဲ့သည္။ အမ္ေအမအုန္းအမည္ျဖင့္ မေလာကီ
(၁၉၄၅ဝ၊ မိန္းမကိစၥ(၁၉၄၅)၊ ဆိုဗီယက္ေလာက (၁၉၄၆)၊ ပါဠိစာေပသမုိင္း
(၁၉၅၆)ႏွင့္ စရိယာပိဋကတ္ အဂၤလိပ္ဘာသာျပန္ ေရးသားခဲ့သည္။
ႏုိင္ငံဂုဏ္ရည္ဘဲြ႔ (ဒုတိယဆင့္) ခ်ီးျမွင့္ခံရသည္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ႏို၀င္ဘာ
၂၈ ရက္ေန႕တြင္ ကြယ္လြန္သည္။

ႏွစ္ကူး ဆုမြန္

သၾကၤန္အတာ၊ ခုခ်ိန္ခါမွာ
ဗ်ာပါပူေဆြး၊ ခ်စ္သူေလးကို
ေရေအးေမတၱာ၊ ေလာင္းလိုပါျငား
ေမကားတနယ္၊ ေမာင္၀ယ္တေက်း
ခရီးေ၀းလ်က္၊ ၾကင္သူသက္ကို
ျဖန္းပက္သြန္းခြင့္ မသာၿပီ။

ပိေတာက္န႔ံေမႊး၊ နံ႔သာေအးကုိ
ေမ့ပါးျပင္ထက္၊ မြတ္မြတ္ညက္တြင္
ညင္သာဖြဖြ၊ လိမ္းလိုလွလဲ
လက္ေတြ႔မက်၊ ေ၀းလ်လ်မို႔
မႈန္းခ်ယ္ သ-ခြင့္ မသာၿပီ။

ဘယ္လိုပင္ေ၀း၊ ၾကားေလေသြးလဲ
ေမာင့္ၾကင္နာေႏြး၊ ခ်စ္စိတ္ေထြးျဖင့္
စိတ္ျခင္းလက္ဆက္၊ ခ်စ္ျခင္းထပ္ကာ
ေမတၱာရင္းမွန္၊ သည္းထန္ထန္သည္
နီးဖို႔အားအင္ ျဖစ္မည္တကား ...
လက္ခ်င္းဆက္ဆက္ ျမဲေစသား။

လႈိင္းႏွင့္ေက်ာက္ေဆာင္

WAVE AND ROCK

it is war
whenever we meet
yet when you retreat
wiping your tears
i sit alone here
unhappy,
whenever you leave me
you go crying
happier together quarrelling
then separated and sad,
so let's get together again
in a world that is mad.


လႈိင္းႏွင့္ေက်ာက္ေဆာင္

ေတြ႕ၾကေသာခါ ၊ မင္းနဲ႕ငါလွ်င္
ေၾကညာ ရန္စစ္ ခင္းၾကၿမဲ ။
မ်က္ရည္ကိုသုတ္ ၊ မင္းျပန္ဆုတ္လွ်င္
ငုတ္တုတ္ငါ႕မွာ မႈိင္ရၿမဲ ။
ငါ႕ကိုၾကဥ္ဖယ္ ၊ လႈိုက္လွဲလွဲျဖင္႕
မင္းလဲလမ္းမွာ ၊ ငိုသြားၿမဲ ။
ေ၀းတသက္သက္ ၊ နီးတက်က္က
စိတ္လက္ရႊင္ပံု ၊ ရူးသူ႕ဘံုမို႕
ျပန္ဆံုဦးစို႔ မင္းနဲ႔ငါ။

Myanmar New Year & Thingan Festival

Thingyan marks the changing of the old year to the new. Actually, it
is the Myanmar New Year Festival.
The Myanmar New Year usually falls on the second week of April on the
13th or on the 14th. It lasts for three or four days. It is said that
the festival period begins when the Thagyarmin, the king of the
celestial Beings, desends from his abode to the earth. Thingyan comes
when the summer's heat is at its peak. New Year is the time fro people
to cleans themselves of the defilements they might have collected
during the year and look forward to a better life.

Time - Ahyo/ Akya/ Akyat/ Atet Day

Food - special Thingyan rice
Shwe-yin-aye/ Moant-let-sound
Moant-lone-ye-baw
sa-gu/ satu-ditha feeding

Flower - padauk/ngu-shwe-war/thabye-gangaw

Song - mantaung yeikkho (myananda)
tu-po tu-po/ ye-nan-tha-bin
sha-bon-daw-min-tha-gyi

လူထုေဒၚအမာရဲ႕မွတ္သားစရာ အျဖာျဖာ

တေန႔က ဆရာေတာ္ႀကီးတပါးကို အိမ္မွာ ဆြမ္းကပ္ေနတုန္း ဧည့္သည္လာတယ္ဆိုလို႔
ထြက္ေတြ႔ေတာ့ ဧည့္သည္က ရန္ကုန္က အေမတို႔ မိတ္ေဆြမ်ားရဲ႔ ေျမးကေလး
ေမာင္ႏွမ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါနဲ႔ အေမက ဘယ္တုန္းက လာၾကသလဲ၊ ဘယ္မွာတည္းသလဲ
ေမးရင္း "အဘြား ဆရာေတာ္ႀကီး... ကို ဆြမ္းကပ္ေနတယ္၊ ႀကံဳတုန္း ဆရာေတာ္ကို
ဖူးသြားၾက၊ ၀င္ကန္ေတာ့ၾက" လို႔ ေခၚေတာ့ မိန္းကေလးက "ေတာ္ၿပီအဘြား" တဲ့။
"ဟဲ့၊ ဘာလို႔တုန္း" လို႔ တအံ့တၾသ ျပန္ေမးမိေတာ့ "ဘုန္းႀကီးနဲ႔
စကားမေျပာတတ္လို႔" တဲ့ ရယ္လို႔။

ဒီစကားကို ဒီကေလးမေလးက ႐ွက္ကိုး႐ွက္ကန္း ေျပာတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး၊
႐ိုး႐ိုးေအးေအးပဲ ထမင္းစားေရေသာက္လို ျပန္ေျပာလိုက္တာပါ။ ၾကားရတဲ့
အေမ့အဖို႔သာ "ေၾသာ္ ကေလးေတြ ဒီလို ျဖစ္ေနၿပီကိုး" လို႔ ေအာက္ေမ့ၿပီး
စိတ္မေကာင္းမိတာပါ။ ဒီကေလးမက ဒီလိုေျပာေတာ့ သူ႔အစ္ကိုလုပ္သူက ရယ္ေနပါတယ္။
အေမလည္း ဆရာေတာ္ႀကီး ဆြမ္းကပ္ရင္းတန္းလန္းမို႔ သမီးမ်ားနဲ႔
စကားေျပာေနၾကဦး ဆိုၿပီး ဆရာေတာ္ႀကီးဆီ ျပန္၀င္လာခဲ့တယ္။
ဆရာေတာ္ႀကီး ျပန္ႂကြသြားေတာ့မွ သူတို႔ေမာင္ႏွမကို ေခၚေတြ႔ေတာ့
အေၾကာင္းကိစၥ ထူးထူးေထြေထြ မ႐ွိပါဘူး၊ မႏၱေလးေရာက္ရင္ အေမ့ကို
၀င္ျဖစ္ေအာင္ ၀င္ကန္ေတာ့ခဲ့၊ ေတြ႔ခဲ့။ မာေၾကာင္းသာေၾကာင္း ေမးခဲ့၊
မ၀င္ဘဲမေနနဲ႔လို႔ သူတို႔အဖိုးအဖြားမ်ားက မွာလိုက္လို႔ ၀င္လာတာတဲ့။
၀ယ္လာတဲ့ ကိတ္မုန္႔ေတြ၊ အဘြားစားဖို႔ ယူလာရင္း ၀င္ေတြ႔ၾကတာတဲ့ေလ။
သူတို႔ မိဘ၊ သူတို႔ အဘိုးအဘြားက အေမနဲ႔ ဦးလွတို႔နဲ႔
ခင္မင္ရင္းႏွီးၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မႏၱေလးေရာက္တဲ့အခါ အေမ့က်န္းမာေရး
သိရေအာင္ ၀င္ေတြ႔ၾကဖို႔ ဆက္ဆက္ မွာလိုက္လို႔တဲ့။
ဘုန္းႀကီးနဲ႔ စကားမေျပာတတ္လို႔ဆိုတဲ့ ကေလးမက
ေဒါက္ဖိနပ္အျမင့္ကေလးနဲ႔။ ခုေပၚေနတယ္ဆိုတဲ့ ျပန္႔ထဘီကေလးနဲ႔။
လက္၀တ္လက္စားေတြကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး ၀တ္စားထားရဲ႔။ သူ႔ႏွမက ဘုန္းႀကီးနဲ႔
စကားမေျပာတတ္ဘူးဆိုတာကို ရယ္ေနတဲ့အစ္ကို ကလည္း ေ႐ႊခ်ိန္းႀကိဳး
အျပားႀကီးနဲ႔။ ဆယ္လူလာဖံုးကို လက္တဘက္ကကိုင္လို႔။ ေဘာင္းဘီနဲ႔၊ ႐ွဴးနဲ႔။
အ၀တ္အစားေတြက ေခတ္စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ အပ်ံစားေတြပါပဲ။
သူတို႔ မိဘမ်ားက ဒီေခတ္မွာ ႐ွာလို႔ ေဖြလို႔ ေနရာက်ေန
စီးပြါးျဖစ္ေနၾကတယ္။ သားနဲ႔သမီး ေလွ်ာက္လည္ခ်င္တယ္ဆိုလို႔
ကားအေကာင္းစားႀကီးတစီး ဒ႐ိုင္ဘာတေယာက္ ထည့္လိုက္ၿပီး ခရီးထြက္လာၾကတာတဲ့။
ဒီေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္ ျပည့္ျပည့္စံုစံုနဲ႔ ေပ်ာ္ေပ်ာ္႐ႊင္႐ႊင္
ေလွ်ာက္လည္ႏိုင္တာကို အေမက မုဒိတာျဖစ္ၿပီး မိတ္ေဆြမ်ား
အဆင္ေျပေနၾကတာကိုလည္း ၀မ္းသာရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘုန္းႀကီးနဲ႔
စကားမေျပာတတ္လို႔ဆိုတဲ့ ကေလးမေလးအျဖစ္ကိုေတာ့ ရင္ထဲ စလံုးစခုျဖစ္ၿပီး
က်န္ရစ္ပါတယ္။ သူ႔မိဘ သူ႔အဘိုး အဘြား တို႔ဟာ ဗုဒၶဘာသာေတြပါ။ ဘုရားနဲ႔၊
တရားနဲ႔၊ သံဃာကိုလည္း ကိုးကြယ္ေနၾကသူေတြပါ။ ႏို႔ေပမယ့္ အသက္ ၂၀ ေလာက္
႐ွိေနၿပီျဖစ္တဲ့ ဒီကေလးမနဲ႔ သူ႔အစ္ကိုမ်ားေခတ္မွာ ဘုန္းႀကီနဲ႔ စကား
မေျပာတတ္ဘူးလို႔ ေျပာရေအာင္ ရဟန္းသံဃာနဲ႔ သူတို႔တေတြမွာ အေတာ္ႀကီး
အလွမ္းေ၀းေနၾကၿပီလားလို႔ အေမက စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိတယ္။

အေမတို႔ ႏိုင္ငံဟာ ဗုဒၶဘာသာျမန္မာေတြ အမ်ားစုေနတဲ့ႏိုင္ငံ၊ ဒါေပမယ့္
ဘာသာကြဲတဲ့ ျမန္မာမြတ္စလင္ေတြ၊ ျမန္မာခရစ္ယန္ေတြလည္း ျမန္မာေတြနဲ႔
ေရာေရာေႏွာေႏွာ ႐ွိေနၾကၿပီး ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းႀကီးရဟန္းေတြနဲ႔လည္း
ဒီဘာသာကြဲေတြက စကားေျပာတတ္ ဆိုတတ္ ႐ွိၾကပါတယ္။ ေစ်းခ်ိဳေတာ္ထဲက
ျမန္မာမြတ္စလင္ ေစ်းသည္ေတြမ်ားဆိုရင္ ဘုန္းႀကီးရဟန္းနဲ႔
စကားေျပာတတ္႐ံုသာမက ျမန္မာစကား တတ္လြန္းအားႀကီးလို႔ ျမန္မာေတြက
လက္ဖ်ားခါရ သူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ တကယ္က ဒါဟာ လူမႈေရးပဲ။ လိမၼာရမွာ
ကၽြမ္းက်င္ရမွာေပါ့။ အခုေတာ့ တခ်ိဳ႔ အေမတို႔ရဲ႔ ေျမးအ႐ြယ္
ၿမိဳ႔ေနလူတန္းစား ကေလးေတြဟာ ဘုန္းႀကီးရဟန္းအတြက္ဆိုရင္ ထမင္းမေခၚရဘူး၊
ဆြမ္းေခၚရတယ္ ဆိုတာေလာက္ေတာင္ မသိၾကေတာ့ဘူး ျဖစ္ေနၾကတယ္။
ဗုဒၶဘာသာမိေကာင္းဖခင္ရဲ႔ သားသမီးမွန္ရင္ ရဟန္းသံဃာနဲ႔လည္း
စကားေျပာတတ္ဆိုတတ္ ရမွာေပါ့။ အေမတို႔ လူမ်ိဳးရဲ႔ ႂကြယ္၀တဲ့
ေ၀ါဟာရယဥ္ေက်းမႈ အဆင့္အတန္းျမင့္တဲ့ ကိုယ့္ဘာသာစကားကို ဂုဏ္ယူၿပီး
လူမႈေရးမွာ တတ္သိကၽြမ္း၀င္ရမွာေပါ့။
စကားဆိုတာ လူနဲ႔ လူခ်င္းဆက္ဆံရာမွာ မ႐ွိမျဖစ္ သံုးရတဲ့ဟာပါ။
အဲဒီလို ႐ွိရာမွာ စကားလံုး ဆင္းရဲတာ ေကာင္းသလား၊ အဆင့္အတန္းျမင့္သလား၊
စကားလံုး ႂကြယ္၀တာက ေကာင္းသလား၊ ျမင့္သလားဆိုတာ ေမးစရာေတာင္ မလိုတဲ့ကိစၥ
မဟုတ္လား။
အေမ လြယ္လြယ္ကေလးတခုကို ေထာက္ျပမယ္။ အေမတို႔ စကားဟာ တဦးနဲ႔တဦး
ဆက္ဆံၾကရင္ လုနဲ႔၀၊ ယူနဲ႔အိုင္ ဆိုတဲ့ ႏွစ္လံုးတည္း႐ွိတဲ့ ေ၀ါဟာရမ်ိဳး
မဟုတ္ဘူး။
၁။ အ႐ွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္
၂။ ႐ွင္ ကၽြန္မ
၃။ ခင္ဗ်ား ကၽြန္ေတာ္
၄။ ေတာ္ က်ဳပ္
၅။ မြမ္ အကၽြန္
၆။ မင္း ငါ
၇။ နင္ ငါ
၈။ ညည္း ငါ
စသျဖင့္ ေတာ္ရာ ေလ်ာ္ရာသံုးရတဲ့ စကားေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳး ႐ွိတယ္။ ဒါဟာ ေ၀ါဟာရ
ႂကြယ္၀လို႔ ဒီလို ႐ွိတာ။ ကိုယ့္စကားကို ေရလည္ေအာင္ မေျပာဆိုတတ္ဘူးဆိုတာ
စတိုင္လုပ္စရာ မဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္ညံ့လြန္းရာက်တယ္။ ငယ္႐ြယ္သူေတြက
ဂုဏ္႐ွိတယ္ထင္ၿပီး လည္း တို႔ဘာသာစကားေပမယ့္ တို႔ေကာင္းေကာင္း
မေျပာတတ္ပါဘူးဆိုတာမ်ိဳးနဲ႔ စတိုင္လုပ္ၿပီး မေျပာရဘူး။ အဲဒါ စတိုင္က်တာ
မဟုတ္ဘူး။ ႐ွက္စရာေကာင္းတာ။
သားတို႔ သမီးတို႔ကို အေမကေမြးလိုက္ေတာ့ သားတို႔ သမီးတို႔ဟာ စကားၿပီ
နားၾကား႐ွိတဲ့ ကေလးေလးအျဖစ္ ေမြးလိုက္တာ မဟုတ္လား။ ဒါဆိုရင္ လူ႔အျဖစ္နဲ႔
ျပည့္ျပည့္စံုစံု၊ လံုလံုေလာက္ေလာက္ မိဘက ေမြးေပးလိုက္ၿပီပဲ။
သားတို႔သမီးတို႔က လူပီသေအာင္ ႀကိဳးစားဖို႔ပဲ ႐ွိေတာ့တယ္။ သားတို႔
သမီးတို႔ တို႔လူမ်ိဳး တမိ်ဳးသားလံုး ေျပာဆိုသံုးစြဲေနၾကတဲ့ စကားကို
သားတို႔ သမီးတို႔ ေျပာတတ္ရမွာေပါ့။ ခုေခတ္မွာ ကိုယ့္ဘာသာစကားအျပင္
အျခားလူမ်ိဳးေတြရဲ႔ ဘာသာစကားေတြကိုေတာင္ တမ်ိဳးမက ႏွစ္မ်ိဳးသံုးမ်ိဳး
တတ္ေအာင္ သင္ေနၾကရတဲ့ ေခတ္မဟုတ္လား။
ၿပီးေတာ့ အေမတို႔ လူ႔အေဆာက္အအံုက ဂုဏ၀ုဒိၶ ၀ယ၀ုဒိၶ ႐ွိတဲ့
လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ႀကီးရင့္ၿပီး အသက္ႀကီးရင့္သူမ်ားကို တေလးတစား ႐ို႐ိုေသေသ
ေျပာရတာ ႐ွိတယ္။ ကိုယ္နဲ႔တန္းတူကို ေျပာရတာ ႐ွိတယ္။
ကိုယ့္ေအာက္ငယ္႐ြယ္နိမ္႔က်လို႔ ႏွိမ့္ခ် ေျပာဆိုရတာ ႐ွိတယ္။
ဘုန္းႀကီးရဟန္းကို တမ်ိဳးတဖံု သံုးႏႈန္းေျပာဆိုရတာ ႐ွိပါတယ္။ ဒါေတြဟာ
ႏႈတ္မႈေရးရာလို႔ ေခၚပါတယ္။ စကားကို ေနသားတက်ေျပာတဲ့ အဆင့္ျမင့္ျမင့္
လူ႔အတတ္ေလ။
ခုေခတ္လူငယ္ေတြ ဘာသာျခား စကားမ်ားကိုလည္း တခုမက စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ သေလာက္
တတ္ေအာင္သင္ၾက၊ သင္ႏိုင္ရင္ ေကာင္းတယ္။ ကိုယ့္စကားကိုလည္း ေျပာတတ္ေအာင္
ေျပာၾက။ ကိုယ့္စကားမွ စံုလင္ေအာင္မသိဘဲ မတတ္ဘဲနဲ႔ေတာ့ ဘာသာျခားစကားကို
သင္ေနရင္ အဓိပၸါယ္မ႐ွိလွဘူး။
အေမတို႔ အေမက သူ႔သားသမီးေတြ ေနသားတက် ေျပာဆိုတာမ်ိဳး မလုပ္တတ္ဘူး
ဆိုရင္ "ဟဲ့၊ ငါေမြးထားတာ စကားပီနားၾကားပဲ။ နင္ ဒါေလာက္ ဖ်င္းရသလား" လို႔
စိတ္မ႐ွည္ႏိုင္ေတာ့ အျပစ္တင္ပါတယ္။
နားကလည္း အေကာင္း၊ ဘာသံကိုမဆို အမွန္အတိုင္း ၾကားတယ္။
လွ်ာတို႔၊ လည္ေခ်ာင္းတို႔၊ လွ်ာခင္တို႔ ကလည္း အေကာင္းမို႔ ၾကားတဲ့အသံကို
ပီေအာင္ ကိုယ္က ျပန္ထြက္ႏိုင္တယ္။ ဒါဆိုရင္ ေျပာတတ္ဆိုတတ္ ႐ွိရၿပီေပါ့။
ကိုယ့္မွာ အဂၤါစံုပါရဲ႔နဲ႔ သူမ်ားနည္းတူ ေျပာတတ္ဆိုတတ္
မ႐ွိဘူးဆိုတာမ်ိဳးေတာ့ မျဖစ္စေကာင္းဘူး။
ဒါေၾကာင့္ သားတို႔ သမီးတို႔ "ဘုန္းႀကီးနဲ႔ စကားမေျပာတတ္ပါဘူး" ဆိုတာမ်ိဳး
မျဖစ္ၾကေစနဲ႔ေနာ္။

လူထုေဒၚအမာ။
ကလ်ာမဂၢဇင္း၊ အမွတ္ ၁၃၉၊ ၁၉၉၆ စက္တင္ဘာ။