1/19/2011

အေမမ်ားေန႔ (ျပာသိုလျပည့္ေန႕)

ဘာလိုလိုနဲ႕ ျပာသိုလျပည့္ျပန္ျပီေနာ္။ အေမမ်ားေန႕လို႕ မွတ္မိထားတဲ့
ေန႕ေလးတစ္ေန႕မွာ ေဖေဖႏွင့္ ေမေမက အဘိုးအဘြားအတြက္ ရည္စူးျပီး
အလွဴျပဳလုပ္ေပးခဲ့သလို ကြၽန္မကလည္း အေမမ်ားေန႕ကို မွတ္မွတ္ရရ
ဂုဏ္ျပဳခ်င္ပါတယ္။

လြန္တာမိရင္ မာတာအဟံ၀ႏၵာမိပါ အေမ
အေမဆိုတာ
သားသမီးမ်ားအတြက္
မွ်ေ၀ခံစား
သက္ဖူးအကာ လက္ဦးဆရာပါအေမ

ကၽြန္မအေမ
အားလံုးရဲ႕အေမ
အေမမွန္ဘိ၊ ဆင္ျခင္ၾကည့္လွ်င္
မရွိမျဖစ္ ခြန္အားျဖစ္ပြား
ၾကီးက်ယ္ခမ္းနား သမုဒၵရာပင္လယ္
သားသမီးတို႔ရဲ႕ ေရွ႕ေဆာင္
ဂုဏ္ရွိန္ၾသဇာ စဥ္ထြန္းေျပာင္
မ်က္ႏွာသာၾကည္ လေရာင္ပမာ
အျမဲရႊင္ျပံဳး
ေကာင္းဆိုးကိုပင္ ၾကံ့ၾကံ့ခိုင္၍
မေမွာင္အလင္း အေရာင္ဆင္းနဲ႔
မွားျခင္း မွန္ျခင္း အျမင္ရွင္းေအာင္
ေကာင္းျခင္းေပးေ၀ အို... အေမ
သက္ေတာ္ရာေက်ာ္ ရွည္ပါေစ....


အေမ့အျပံဳး အေမ့ပီတိ
အေမသည္ သားသမီးမ်ားအတြက္ မီးရွဴးတစ္ေဆာင္သာ ျဖစ္ပါသည္။ အေမမရွိလွ်င္
သားသမီးလည္း မရွိႏိုင္ေပ။ အေမသည္သာ သားသမီးမ်ားအတြက္ ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပ
မိခင္ျဖစ္ပါသည္။ ကိုးလလြယ္ ဆယ္လဖြားစဥ္အခါကတည္းက အေမသည္
ေပ်ာ္တစ္ျပံဳးျပံဳး။ ``၀ါး... အူ၀ဲ`` ဟူေသာ အသံသည္ ေသမင္းႏွင့္
စစ္ခင္းေနေသာ အေမ့မ်က္ႏွာအား အျပံဳးရိပ္သမ္းသြားသည္။
မပီကလာ ပီကလာႏွင့္ ``အေမ`` ဟု စေခၚလိုက္ေသာ သားသမီးရဲ႕အသံ ၾကားၾကားခ်င္း
တအံ့တၾသျပံဳးလိုက္သူမွာ အေမျဖစ္သည္။ သားသမီးက အေမ့ႏို႔ကို
စို႔႐ိုတင္မဟုတ္၊ သူ႔သြားဖံုးေလးနဲ႔ ဒါမွမဟုတ္ သူ႔သြားေလးေတြနဲ႔
နာနာက်င္က်င္ကိုက္ေနတာကို အေမက ျပံဳးျပံဳးႀကီးလုပ္ၿပီး ပီတိျဖစ္ေနတတ္သည္။
သူ႔သားသမီး ငုတ္တုတ္စထိုင္တဲ့ေန႔၊ ေလးဘက္သြားတဲ့ေန႔၊
မက္ရပ္စမ္းရပ္တဲ့ေန႔၊ လမ္းေလွ်ာက္တဲ့ေန႔ေတြမွာ အေမ့မ်က္ႏွာေပၚက
အေမ့အျပံဳးကို ဘယ္ပန္းခ်ီမွ ေရးလို႔မမီႏုိင္ပါ။
သူ႕သားသမီး ၀လံုးေလး စေရးျပတတ္တာကို မျပည့္စံုတဲ့ ႏြမ္းပါးေနသည့္
အေမျဖစ္ေစ၊ ျပည့္စံုၾကြယ္၀မင္းစိုးရာဇာျဖစ္ေနသည့္ အေမျဖစ္ေစ
သူ႔သားသမီးပညာတတ္ႀကီးျဖစ္မယ့္ နိမိတ္လို႔ ယူဆၿပီး ေက်ေက်နပ္နပ္ႀကီး
ျပံဳးေနတဲ့အေမ။
အေမ့သားေမာင္ရင္ေလာင္း၊ အေမ့သမီး သီလရွင္ေလာင္းကိုၾကည့္ၿပီး
ျပံဳးေနတဲ့အေမ့အျပံဳးကို ကမၻာတည္သေရြ႕ ေမ့၍ ရမည္မဟုတ္။ သားသမီးေတြ
ဘဲြ႕ေတြ ဂုဏ္ထူးေအာင္ျမင္မႈ အထူးထူးကို ရယူတဲ့ေန႔၊ အေမတစ္ေယာက္
သူ႔အျပံဳးကို အစသတ္၍ မရတတ္။
သားသမီးေတြအတြက္ မေကာင္းျမစ္တာ၊ ေကာင္းရာ ညႊန္လတ္၊ အတတ္သင္ေစ၊
ေပးေ၀ႏွီးရင္း၊ ထိမ္းျမားျခင္းလွ်င္ ၀တ္ငါးအင္ ဆိုသည့္
မိဘ၀တၱရားငါးပါးအား ေဆာင္ရြက္ေနရခ်ိန္တိုင္း အေမက ျပံဳးေနတတ္သည္။
ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ေနသည့္ အေမ့ကို အေမ ပင္ပန္းေနလားဟင္ ဟု ေမးၾကည့္ပါ။ အေမက
မေမာမပန္း မပင္ပန္းတဲ့ အျပံဳးကို ျပံဳးျပေနလိမ့္မယ္။ သားသမီး ဆိုးသည္
မိုက္သည္ ရက္စက္ျပဳမူ လိမ္ညာေနလည္း အျပံဳးမပ်က္ ေမတၱာဖက္လွ်က္
အခ်စ္ပိုေနတာလည္း အေမ။
ကၽြန္မလည္း ဆိုးပါသည္။ သမီးျပန္လာမွ ထမင္းစားတတ္တဲ့အေမ့အေပၚ
ျပန္ခ်ိန္မမွန္တဲ့ ႏွိပ္စက္မႈေတြနဲ႔ ဆိုးေနလွ်က္ပါပဲ။ မိုးလင္းရင္
အလုပ္သြားဖို႔ အဆင္သင့္ ျပင္ဆင္ေပးတာလည္း အေမ။ သမီးေခါင္းမွာ ပန္ဆင္ဖို႔
ခေရပန္းေကာက္ၿပီး သီေပးေနတာလည္း အေမ။ ခုေဆာင္းေရာက္ေတာ့လည္း မနက္
ေရခ်ဳိးဖို႔ ေရေႏြးႀကိဳေပးတာလည္း အေမ။ အလုပ္သြားဖို႕
ထမင္းခ်ဳိင့္ထည့္ေပးတာလည္း အေမ။ အားလံုးရဲ႔အေမ။ ကြၽန္မရဲ႔အေမ ဒီအေမ
ဒီရင္ခြင္ ေႏြးေထြးစြာေနထိုင္ရင္း မေပ်ာက္မကြယ္
အျမဲခိုလံုခြင့္ေပးလွ်က္ပါ အေမ။
(အေမ့မ်ားေန႔မွာ ဒီစာစုနဲ႔ ေမေမႏွင့္ ေဖေဖကို ကန္ေတာ့လိုက္ပါတယ္)

ျပာသိုလ

ျပာသိုလသည္ ျမန္မာလမ်ားတြင္ ဆယ္လေျမာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆာင္းရာသီရဲ႕
အလယ္ဗဟိုက်တာေၾကာင့္ အလြန္ခ်မ္းေအးကာ ဒီဇင္ဘာလႏွင့္ ဇန္န၀ါရီတို႔မွာ
က်ေရာက္ပါတယ္။ ဒီႏွစ္ကေတာ့ အပူေလ်ာ့မယ္ဆိုတဲ့အတိုင္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႕
ေအးစိမ့္လာျပီေနာ္။
ေရွးျမန္မာမင္းမ်ားသည္ ေငြႏွင္းစိုစို လျပာသုိတြင္
ျမင္းခင္းသဘင္ပဲြေတာ္ကို ရာသီပဲြအျဖစ္ က်င္းပေလ့ရွိသည္။
ျမင္းခင္းသဘင္ပဲြေတာ္ကို အျခားရာသီပြဲေတာ္မ်ားကဲ့သို႔ ရက္ပိုင္းမွ်
က်င္းပေသာပဲြေတာ္မ်ဳိးမဟုတ္ဘဲ ျပာသိုလ တစ္လလံုး
က်င္းပေသာပဲြေတာ္ျဖစ္ပါသည္။ ျမင္းခင္းသဘင္ပဲြဟုဆိုေသာ္လည္း ဆင္စမ္း၊
ျမင္းစမ္း၊ ေလးစမ္း၊ ဓားခုတ္လွံထိုး၊ စက္ထိုး၊
ဗလီခတ္(ပိုလိုရိုက္ကစားနည္းမ်ဳိး) ေသနတ္ပစ္ႏွင့္
သိုင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးတို႔ကို တစ္ပဲြၿပီး တစ္ပဲြ က်င္းပသြားျခင္းျဖစ္သည္။


အားလံုးရဲ႕အေမ

ကမၻာေျမေပၚ ေျခမခ်ခင္ကတည္းက
ကိုးလလြယ္ ဆယ္လဖြား
မၿငီးမျငဴ ေစာင့္ေရွာက္ခဲ့တဲ့အေမ
သားသမီးေတြအတြက္ အေမဟာ
စမ္းေခ်ာင္းကေလးတစ္ခုေပါ့။

ေအးျမေမတၱာ အၾကင္နာေတြ အျမဲေပးတဲ့
အေမ့ရဲ႕အရိပ္ လႊမ္းမိုးေနခဲ့
ေလာကမွ အေမဆိုတာ
သားသမီးေတြအတြက္ မရွိမျဖစ္
ေရၾကည္တစ္ေပါက္ေပါ့။

ဘ၀လႈိင္းထန္ ဘယ္လိုပင္ၾကမ္းၾကမ္း
အျပံဳးမပ်က္ ေမတၱာဖက္လ်က္
သားသမီးမ်က္ႏွာ တစ္ခ်က္မညွိုဳးေအာင္
ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ေပါ့။
သားသမီးဆို လိမ္မာ ဆိုးေပ မခဲြျခားပဲ
ေမတၱာမပ်က္ ဆက္ခ်စ္လ်က္ေပါ့။

အေမရဲ႕ေမတၱာဟာ
စမ္းေခ်ာင္းေလးဆိုတဲ့အတိုင္း
တသြင္သြင္ တၿငိမ္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းတဲ့အသြင္နဲ႔
အစဥ္အျမဲ စီးဆင္းေနစျမဲေပါ့။

အေမဟာ
သားသမီးေတြရဲ႕အရိပ္
သားသမီးေတြရဲ႕ဘ၀
သားသမီးေတြအတြက္ေတာ့
ျမင္းမိုရ္ေတာင္မက ေက်းဇူးႀကီးလွ
မာတာမိခင္ ေက်းဇူးရွင္ကို
ေက်းဇူးေက်ေအာင္
ဘယ္လိုဆပ္မည္နည္း....

1/12/2011

စာေရးဆရာ၊ သရုပ္ေဆာင္၊ အကယ္ဒမီဒါရိုက္တာေမာင္၀ဏၰ ပံုရိပ္အခ်ိဳ႔

DSC_4227.jpg
DSC_4244.jpg
DSC_4258.jpg
DSC_42402.jpg

စာေရးဆရာ ဒါရိုက္တာ အကယ္ဒမီ ေမာင္ဝဏၰ (၆၄ ႏွစ္) ဟာ

မေန႔ကမနက္ ၄ နာရီ ၂၀ ခန္႔မွာ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါရိုက္တာ ေမာင္ဝဏၰဟာ ကင္ဆာေဝဒနာကို တႏွစ္နီးပါး ခံစားခဲ့ရၿပီး ကြယ္လြန္သြားတာပါ။

ကြယ္လြန္ခ်ိန္မွာ ဇနီး ေဒၚခ်ိဳရည္နဲ႔ သားသမီးမ်ားျဖစ္ၾကတယ္ စာေရးဆရာမ ဝါႏု၊ သရုပ္ေဆာင္ ျပည္ဇင္၊ ဥကၠာ ဆိုတဲ့သားသမီး ၃ ဦးနဲ႔ ပန္းႏု ဆိုတဲ့ ေျမးမေလးတဦး က်န္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါရိုက္တာ ေမာင္ဝဏၰ ကြယ္လြန္သြားတဲ့အတြက္ သာဓု သဘာဝအုပ္စုထဲမွာ အခုဆိုရင္ ညီျဖစ္သူ စာေရး ဆရာမင္းလူနဲ႔ ဒါရိုက္တာ အာယု တို႔ပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။

ဒါရိုက္တာေမာင္ဝဏၰဟာ ကတၱိပါဖိနပ္စီး ေရႊထီးေဆာင္း၊ ခုနစ္စဥ္ အလြမ္း ဇာတ္ကား ၂ ကားနဲ႔ အကယ္ဒမီ ဆုကို ဆြတ္ခူးခဲ့ပါတယ္။ ေမာင္ဝဏၰရဲ႕ သဘာဝက်က် အိမ္ေထာင္ေရး ဟာသ ဝတၳဳမ်ားျဖစ္တဲ့ ေမာင္စိန္ေသာင္း မႏွင္းရည္ ဝတၳဳေတြဟာ လူႀကိဳက္မ်ားပါတယ္။

ေမာင္ဝဏၰဟာ စာေရးဆရာ ဒါရိုက္တာ သာဓုရဲ႕ သားႀကီး၊ စာေရးဆရာ အဆိုေတာ္ သရုပ္ေဆာင္ အကယ္ဒမီ သုေမာင္နဲ႔ စာေရးဆရာ မင္းလူတို႔ရဲ႕ အစ္ကိုႀကီးျဖစ္ပါတယ္။

အခုဆိုရင္ သာဓုမ်ိဳးဆက္ေတြအျဖစ္ သုေမာင္ရဲ႕ သား အဆိုေတာ္ သရုပ္ေဆာင္ ဖိုးေသာၾကာ၊ ေမာင္ဝဏၰရဲ႕ သား သရုပ္ေဆာင္ ျပည္ဇင္တို႔ကို ေမြးထုတ္ႏုိင္ခဲ့တယ္လို႔ စာေရးဆရာမ သန္းျမင့္ေအာင္က ေျပာပါတယ္။

"ျပည္သူေတြဘက္က ရပ္တည္တဲ့၊ ျပည္သူခ်စ္တဲ့ အႏုပညာရွင္ေတြထဲက တေယာက္ျဖစ္တဲ့ ၾကယ္တပြင့္ ဆံုးရႈံး သြားတာပါ" လို႔ ဆရာမ သန္းျမင့္ေအာင္က ဧရာဝတီကို ေျပာပါတယ္။

ေမာင္ဝဏၰရဲ႕ ပန္းေတြနဲ႔ေဝ ဇာတ္ကားကို လူသိမ်ား၊ လူႀကိဳက္မ်ားပါတယ္။ ၂၀၁၁ ႏွစ္ဦးမွာေတာ့ ဒါရိုက္တာ ေမာင္ဝဏၰဟာ ကြယ္လြန္သူ ဒုတိယေျမာက္ အႏုပညာရွင္ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္တပတ္မွာ ဇာတ္ပို႔ေကာင္း တဦးျဖစ္တဲ့ ေကတုမတီ (ဦး) မ်ိဳးေအာင္ ကြယ္လြန္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။




Reading Club meeting


စာဖတ္ဝါသနာရွင္မ်ားအတြက္ စက္တင္ဘာလအတြင္းမွာေတာ့ Reading Club ကို ဇန္နဝါရီလ ၁၄ရက္ေန႔ တြင္ Library and Information Centre ရွိ Self-Access Centre တြင္ ညေန ၅း၃ဝမွ ၇းဝဝ အတြင္း ျပဳလုပ္မွာပါ။ ဒီတစ္ေခါက္ ဖတ္ရႈေဆြးေႏြးမည္႔စာအုပ္ ေခါင္းစဥ္ကေတာ့ William Bedford ရဲ႕ Whitemen ျဖစ္ပါတယ္။ စိတ္ဝင္စားသည္႔ စာၾကည္႔တိုက္အသင္းဝင္မ်ား Library Registration Desk တြင္လာေရာက္ စာရင္းေပးသြင္းႏုိင္ပါျပီ။ ယခုလျပဳလုပ္မည့္ library events အားလုံးကို British Council website တြင္ၾကည့္႐ႈႏိုင္ပါသည္။

1/05/2011

လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ၾကီး၏ အတၳဳပၸတၱိ (၁၈၇၉-၁၉၃၉)

လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ၾကီးသည္ မံုရြာျမိဳ႕ေတာင္ဘက္
ေညာင္ျဖဴပင္ရြာသားဇာတိျဖစ္သည္။ ခရစ္ႏွစ္ ၁၈၇၉ ခု ဇန္န၀ါရီလ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္
ဖြားျမင္သည္။ အဖ ဦးေရာက္၊ အမိ ေဒၚထပ္တို႔ျဖစ္ပါသည္။ ငယ္မည္မွာ
ေမာင္သန္႔စင္ ျဖစ္ေလသည္။

အသက္ ဆယ့္သံုးႏွစ္တြင္ မိဘမဲ့ျဖစ္ေလသည္။ အသက္ဆယ့္ရွစ္ႏွစ္တြင္ မံုရြာ
လယ္တီဆရာေတာ္ထံတြင္ သကၤန္း၀တ္ျဖင့္ ပညာသင္၏။ ဘဲြ႕မည္မွာ ရွင္ပ႑ိတျဖစ္သည္။
ရဟန္း၀ါ သံုး၀ါရေသာအခါ မႏၱေလး၀ိသုဒၶါရံုေက်ာင္းသို႔ၾကြကာ
ပညာသင္ယူသည္။ လယ္တီဆရာေတာ္၏ တပည့္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုအခါမွစ၍
လယ္တီပ႑ိတအျဖစ္ အမည္တြင္သည္။ ရဟန္းဘ၀တြင္ ေလာကုတၱရာက်မ္းမ်ားႏွင့္
ပါဠိအဘိဓာန္ခ်ဳပ္ကို ေရးခဲ့သည္။
အသက္သံုးဆယ္တြင္ လူ၀တ္လဲခဲ့၏။ ထိုအခါမွစ၍ လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ၾကီး အမည္
ယူခဲ့သည္။ လူ၀တ္လဲျပီးေနာက္ ပ်ဥ္းမနားျမိဳ႕ ဦးေအာင္ဒြန္း၊ ေဒၚညိမ္းတို႔၏
သမီး မမၾကီးႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္သို႔ေရာက္သည္။
ပထမဦးစြာ ျမန္မာ့အလင္းမဂၢဇင္းတြင္ အယ္ဒီတာလုပ္သည္။ ထိုစဥ္မွာပင္
"ေမာင္ေသာက"၊ "သကု႑လ"၊ "ခင္ျမင့္ၾကီး" ၀တၳဳတို႔ကို ေရးခဲ့သည္။
ဦးေရႊၾကဴးဖတ္ျပီး ေျပာျပေသာ အဂၤလိပ္၀တၳဳမ်ားကို အေျခခံ၍လည္း ၀တၳဳမ်ား
ေရးခဲ့သည္။ ျမန္မာ့အလင္းမဂၢဇင္း ပ်က္သြားေသာအခါ ပညာ့အလင္းမဂၢဇင္း၌
"သန္းသန္း"ႏွင့္ အျခား၀တၳဳတိုမ်ားေရးခဲ့သည္။
၁၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ ဒဂုန္မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာလုပ္ခဲ့သည္။
လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ၾကီးသည္ ၀တၳဳမ်ားကို မႏၱေလး
ေမာင္ခင္ေမာင္အမည္ျဖင့္လည္း ေရးခဲ့သည္။ "ခင္ျမင့္ၾကီး"၊ "သန္းသန္း"၊
"တင္တင္ျမ" တို႔ကဲ့သို႔ေသာ ၀တၳဳမ်ားအျပင္ "နတ္သွ်င္ေနာင္"၊ "ဗညားႏဲြ႕"၊
"တပင္ေရႊထီး"ကဲ့သို႔ အမ်ဳိးသားစိတ္ဓာတ္လႈံ႔ေဆာ္ေသာ ၀တၳဳမ်ားလည္း
ေရးခဲ့သည္။ "ပန္ထြာမင္းသမီး"၊ "ေရႊျပည္ၾကီး" စေသာ ၀တၳဳမ်ားလည္း
ေရးခဲ့သည္။ ေလာကုတၱရာႏွင့္ဆိုင္ေသာ က်မ္းမ်ား၊ ေလာကီေရးရာက်မ္းမ်ားလည္း
အမ်ားအျပား ေရးခဲ့သည္။

စာအုပ္ေပါင္း ေလးရာနီးပါးခန္႔ ေရးခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
၁၉၃၄ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က မဟာ၀ိဇၹာဘဲြ႕ျဖင့္ ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ရ၏။
လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ၾကီးသည္ စကားေျပအေရး၌သာ ထင္ရွားသည္မဟုတ္။
ကဗ်ာအထံုးအဖဲြ႕၌လည္း ထင္ရွားေလသည္။ ဦးေမာင္ၾကီးသည္ ဆရာၾကီး
သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းႏွင့္အတူ တို႔ဗမာအစည္းအရံုးၾကီးႏွင့္
သခင္လူငယ္မ်ားကို အကူအညီေပးခဲ့၏။ တို႔ဗမာအစည္းအရံုး၀င္ သခင္တစ္ေယာက္လည္း
ျဖစ္ေလသည္။
လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ၾကီးသည္ ၁၉၃၉ ခု ဧျပီလ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ မံုရြာျမိဳ႕၌
ကြယ္လြန္အနိစၥေရာက္ခဲ့ေလသည္။